Pernalonga
Canto
Información
A pernalonga, tamén denominada cigoñela común, é unha elegante ave zancuda de mediano tamaño. Mide uns 33–36 cm de lonxitude e posúe patas extraordinariamente longas, finas e de cor vermello rosado intenso, que destacan inmediatamente á vista. O seu corpo é esvelto; as partes inferiores e o pescozo son brancos, mentres que o dorso e as ás son de cor negra (nos machos reprodutores, dun negro intenso brillante; nas femias, dun negro máis amarronado). O peteiro é longo, recto e de cor negro, perfecto para sondar a auga e o lodo. En voo, amosa ás longas con partes inferiores brancas e patas protuberantes que sobresaen moito pola cola debido á súa lonxitude.
Está fortemente asociada a zonas húmidas abertas de augas someras. Vive en lagoas, marismas, salinas, esteiros e beiras de ríos con chairas lamacentas ou areosas. Requírese augas pouco profundas onde poida vadear coas súas longas patas e localizar alimento no fondo lamacento. Tamén frecuenta arrozais e encoros de nivel baixo. En Galicia é unha especie escasa, limitándose a humidais costeiros ou interiores de carácter estacional. Na Limia, atópase nas areas enchoupadas das antigas areeiras e nalgúns prados inundables primaverais, especialmente en anos de abundantes precipitacións. Prefire hábitats con vexetación baixa ou clara, xa que necesita boa visibilidade para detectar depredadores nun contorno tan aberto.
Aliméntase principalmente de invertebrados acuáticos. A súa dieta inclúe insectos acuáticos e as súas larvas, vermes, crustáceos (como cágados de camarón de río), moluscos pequenos e mesmo cempés ou arañas acuáticas. Busca as presas camiñando con delicadeza polas augas pouco profundas e lodos, picando co seu longo peteiro no substrato ou á superficie. Pode chegar a mergullar parcialmente a cabeza para alcanzar larvas no fondo. A miúdo remexe o lodo cos pés ou move o peteiro lateralmente na auga para espantar presas escondidas. A delicadeza das súas patas e a sensibilidade do peteiro permiten que atope alimento en zonas onde poucas aves poden acceder.
A época de cría comeza a mediados da primavera. Forman pequenas colonias ou grupos dispersos. O niño é unha simple depresión no chan en zonas descubertas: areais lamacentos ou beiras de lagoa con pouca vexetación. A femia pon de 3 a 4 ovos de cor abrancuzado con manchas, moi camuflados co entorno. Incúbanos durante uns 25–26 días, tarefa na que participan tanto o macho coma a femia, alternándose na quenda. Ao nacer, os poliños están cubertos de plumón e son nidífugos: abandonan o niño case de contado e seguen os pais cara á auga pouco profunda. Os adultos guían os pitos cara a zonas con abundancia de alimento e protéxenos agresivamente de calquera ameaza. Os polos medran rápido e con 4 semanas xa son capaces de voar. A especie pode sacar adiante unha soa niñada por ano, malia que se unha primeira posta fracasa, adoitan tentar outra.
Migratoria. As pernalongas chegan a Galicia na primavera (entre finais de marzo e abril) procedentes dos seus cuarteis de invernada en África occidental. A maioría dos poucos individuos que veñen concéntranse en zonas húmidas favorables para aniñar. Na Limia, algúns anos detectáronse parellas reprodutoras a finais de primavera, indicando intentos de cría na zona. Despois do verán (entre agosto e setembro) emprenden a migración posnupcial de volta cara a África. En xeral, é unha visitante estival moi escasa na comarca. Durante a migración prenupcial (primavera) pode aparecer en pequenos grupos alimentándose nas chairas lamacentas temporais. No inverno está ausente, xa que a especie busca climas máis cálidos neses meses.
A presenza desta especie en A Limia é moi puntual e escasa. Trátase dunha das limícolas reprodutoras máis raras en Galicia. Rexistros recentes indican que algunhas parellas criaron con éxito nas areeiras de Sandiás durante primaveras especialmente húmidas, aproveitando as charcas resultantes da recuperación das antigas minas de area. Con todo, a súa poboación é mínima: nalgúns anos pode que non se detecte ningunha pernalonga, e noutros unicamente un par de exemplares. A destrución histórica de humidais reduciu moito o hábitat dispoñible. A especie está catalogada como vulnerable en Galicia debido á escaseza de enclaves axeitados. A protección e manexo das lagoas temporais resulta clave para favorecer a súa presenza na Limia nos vindeiros anos.





